نقش شهید سلیمانی در طراحی هندسه قدرت ایران و برهم زدن محاسبات آمریکا در غرب آسیا(2001-2020)

نویسنده

دانشیار روابط بین الملل، دانشکده علوم انسانی دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران

چکیده

حادثه 11 سپتامبر دستاویزی برای آمریکا فراهم کرد تا بر اساس آن نه تنها درصدد تغییر معادلات قدرت در غرب آسیا به نفع خود برآید بلکه به دنبال تثبیت هژمونی خود بر جهان نیز باشد. این پروژه با حمله به افغانستان(2001) شروع و با طرح غرب آسیا بزرگ(2002)، حمله به عراق(2003) و ایجاد بحران در سوریه(2011) دنبال گردید. سوال اصلی پژوهش این است که ایران چگونه موفق گردید پروژه تثبیت هژمونی آمریکا در جهان و تغییر معادلات قدرت در غرب آسیا به نفع آمریکا را متوقف و روند امور را به سود خود تغییر دهد؟ فرضیه اصلی پژوهش به نقش شهید قاسم سلیمانی و سپاه قدس در ناکام سازی آمریکا و سوق دادن موازنه قدرت در منطقه به سود ایران اشاره دارد. برای این منظور از نظریه موازنه قدرت و شیوه توصیفی- تحلیلی با تکیه بر منابع کتابخانه ای استفاده شده است. یافته های پژوهش به مدیریت میدانی تحولات از سوی سردار شهید قاسم سلیمانی اشاره کرده و اقدامات وی در این باره را در چهار حوزه دسته بندی می کند: 1- شبکه سازی قدرت؛ 2- پراکنده سازی قدرت؛ 3-مدیریت بازی قدرت؛ 4- تغییر معادله قدرت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Role of Martyr Soleimani in Designing Iran's Power Game and Disrupting U.S. Calculations in the West Asia (2001-2020)

نویسنده [English]

  • Ali Bagheri Dolatabadi
Associate professor, International Relations, Department of Political Science, Faculty of Humanities, Yasouj University, Yasooj, Iran
چکیده [English]

The 9/11 incident provided the United States with an opportunity to not only seek to change the balance of power in the Middle East, but also to establish its hegemony over the world. The project began with the Invasion of Afghanistan (2001) and was followed by the plan of the Great Middle East (2002), the Invasion of Iraq (2003) and the Crisis in Syria (2011). The main question of the research is how Iran succeeded in halting the project of stabilizing American hegemony in the world and changing the balance of power in the Middle East in favor of the United States and changing the developments for its own benefit? The main hypothesis of the research refers to the role of Martyr Qasem Soleimani and the Quds Force in defeating the United States and changing the balance of power in the region to Iran's benefit. For this purpose, power balance theory and descriptive-analytical method relying on library resources have been used. The findings of the research point to the field management of developments by General Qasem Soleimani and categorize his actions in several areas: 1- Power Networking, 2- Power Dispersal, 3- Power Game Management, 4- Changing the Power Balancing.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Martyr Soleimani
  • Balance of Power
  • Middle East
  • Iran
  • USA

مراجع

  1. اسدی فرد، رضا (1398)، «سیاست های حمایت از شبکه سازی با هدف توسعه علم و فناوری»، فصلنامه سیاست علم و فناوری، سال 11، شماره 2، صص 333-346.
  2. باقری دولت­آبادی، علی؛ شفیعی، محسن، (1393)، از هاشمی تا روحانی: بررسی سیاست خارجی ایران در پرتو نظریه سازه انگاری، تهران: تیسا.
  3. باقری دولت­آبادی، علی، (1392)، «روابط آمریکا با کشورهای اسلامی در دولت اوباما» در کتاب سیاست خارجی آمریکا در دوران اوباما، محمود واعظی و سید قاسم منفرد، تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام.
  4. باقری دولت­آبادی، علی؛ خلقی، جمشید؛ فتحی­مظفری، عبدالرضا، (1392)، «تحولات سیاسی سوریه: مبانی، روند و پیچیدگی ها»، پژوهش های راهبردی سیاست، سال اول، شماره 4، صص 27-55.
  5. باقری دولت­آبادی، علی؛ رحیمی­دهگلان، سیروان، (1394)، «بحران سوریه: بررسی انگیزه ها، مواضع و آینده کردها»، سیاست خارجی، دوره 29، شماره 1، صص 123-150
  6. بهمن، شعیب، (1396)، توافق سلیمانی-پوتین: امکان سنجی روابط راهبردی ایران و روسیه، تهران: موسسه اندیشه سازان نور.
  7. خبرگزاری ایمنا، (1399)، «ظریف: هر هفته با شهید سلیمانی جلسه داشتیم»، 15 تیرماه 1399، قابل دسترس در http://www.imna.ir/news/432065
  8. دهقانی، سید جلال الدین (1383)، «طرح غرب آسیا بزرگ و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران»، مطالعات راهبردی، دوره 7، شماره 25، صص 475-500.
  9. جمال زاده، ناصر؛ خواجه علی، محمد، (1395)، «تبیین فرایند پیروزی انقلاب اسلامی بر اساس مدل قدرت شبکه ای مانوئل کاستلز»، پژوهشنامه انقلاب اسلامی، سال 6، شماره 18، صص 99-118.
  10. دهقانی­پوده، حسین؛ پاشایی­هولاسو، امین، (1399)، «تدوین الگوی فرماندهی شهید سلیمانی»، مدیریت اسلامی، سال 28، شماره 2، صص 13-37.
  11. دهشیار، حسین، (1381)، «11 سپتامبر، ساختار نظام بین الملل و هژمونی آمریکا»، مطالعات راهبردی، دوره 5، شماره 17 و 18، صص 729-738.
  12. روزنامه جوان، (1393)، «بسیج مردمی عراق علیه تروریسم با حکم جهاد آیت‌الله سیستانی»، 23 خرداد 1393، قابل دسترس در: https://www.javanonline.ir/fa/news/651469
  13. سلیمانی، قاسم، (1397)، «سردار شهید: ترامپ بیا، ما منتظر هستیم»، آپارات، قابل دسترس در: https://www.aparat.com/v/pnSRt
  14. ظریف، محمد جواد، (1398)، «ظریف:هر زمان و به هر شکلی که صلاح بدانیم پاسخ آمریکا را می دهیم»، روزنامه دنیای اقتصاد، 13 دی ماه 1398.، قابل دسترس در: https://donya-e-eqtesad.com
  15. کاستلز، مانوئل، (1393)، قدرت ارتباطات، ترجمه محمد آذری نجف آبادی، تهران: دفتر مطالعات و برنامه ریزی رسانه ها.
  16. مصلی نژاد، عباس، (1390)، «تحلیل سیاست موازنه قدرت ایران در رهیافت رئالیستی و نئورئالیستی»، پژوهش های روابط بین الملل، دوره نخست، شماره 1، صص 131-158.
  17. مورگنتا، هانس، (1374)، سیاست میان ملت ها، ترجمه حمیرا مشیرزاده، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امورخارجه.
  18. میرزایی، حسین؛ سلطانی بهرام، سعید؛ قاسم زاده، داوود، (1391)، «عاملیت و ساختار در اندیشه میشل فوکو»، مطالعات جامعه شناسی، سال 5، شماره 17، صص 55-69.
  19. مشیرزاده، حمیرا، (1384)، تحول در نظریه های روابط بین الملل، تهران: سمت.
  20. نوابخش، مهرداد؛ کریمی، فاروق، (1388)، «واکاوی مفهوم قدرت در نظریات میشل فوکو»، مطالعات سیاسی، دوره 1، شماره 3، صص 49-64.

منابع انگلیسی

Bagheri Dolatabadi, Ali; Beigi, Mehdi; Choul, Āʾicha, (2020), "Understanding the Power of Hezbollah: The Secret to its Victories, and its Permanence in the Lebanese Political Arena", Journal of Contemporary Research on Islamic Revolution, Vol.2, No.4, pp. 109-129

Blake, Heidi, (2010), "George W Bush ordered Pentagon to plan Iran attack", The Telegraph, Nov 9, 2020, Available at: https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/us-politics/8119011/George-W-Bush-ordered-Pentagon-to-plan-Iran-attack.html

 Dunn, David Hastings, (2005), “Bush, 11 September and the Conflicting Strategies of the 'War on Terrorism'.” Irish Studies in International Affairs, vol. 16, pp. 11–33.

Foucault, M., (1982), "The Subject and Power", in H. Dreyfus and P. Rabinow (eds.) Michel Foucault: Beyond Structuralism and Hermeneutics, Harvester Wheat sheaf: Brighton.

Ofira, Selikter; Rezaei, Farhad, (2020), Iran, Revolution, and Proxy War, London: The Palgrave Macmillan.

Klieman, Aharon; Guzansky, Yoel, (2016), "Reading Trump’s Middle East Policy Could Retrenchment Trigger a Realignment?, Foreign Affairs, November 17, 2016, Available at: https://www.foreignaffairs.com/articles/united-states/2016-11-17/reading-trumps-middle-east-policy

Kim, Jaechun; Hundt, David, (2011), “US Policy Toward Rogue States: Comparing the Bush Administration's Policy Toward Iraq and North Korea.” Asian Perspective, Vol. 35, No. 2, 2011, pp. 239–257.

Lazar, Annita; Lazar, Michelle M., (2004), “The Discourse of the New World Order: 'Out-Casting' the Double Face of Threat.” Discourse & Society, Vol. 15, No. 2/3, pp. 223–242.

  1. Trump, Donald, (2018), "Trump: U.S. expenditures in Middle East have been 'a mistake", The Washington Post, Feb 12, 2018, Available at: https://www.google.com/url?sa= trump-us-expenditures-in-middle-east-have-been-a-mistake.

Moubayed, Sami, (2020), "Hezbollah Sees an Opportunity in COVID-19", Central for Global Policy, July 15, 2020, Available at: https://cgpolicy.org/articles/hezbollah-sees-an-opportunity-in-covid-19/

Nelson, Michael, (2017), "Barak Obama: Foreign Affairs", Miller Center, Available at: https://millercenter.org/president/obama/foreign-affairs

Toameh, Kh, (2008), "Poll: Nasrollāh Most Admired Leader in Arab World." The Jerusalem Post, 16 April 2008.

Venetis, Evangelos, (2011), The Rising power of Iran in the Middle East: Forming an axis with Iraq, Syria and Lebanon, ELIAMEP, Greece.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار