مبانی نظری «جامعه اسلامی » در منظومه فکری حضرت امام خامنه ای (مدظله العالی)

مفهوم‌شناسی جامعه اسلامی و فهم مبانی نظری آن در این نوشتار، حداقل از دو جهت اهمیت دارد: اولاً اینکه این مفهوم یکی از وجوه تمایز و تشخصِ این جامعه با سایر جوامع (نظیر جامعه لیبرالی، جامعه کمونیستی یا حتی جوامع دینیِ غیراسلامی نظیر جامعه مسیحی یا جامعه یهودی) است؛ ثانیاً در مراحل پنج‌گانه رسیدن به تمدن اسلامی (انقلاب اسلامی، نظام اسلامی، دولت اسلامی، جامعه اسلامی و تمدن اسلامی) که از سوی آیت‌الله خامنه‌ای به‌عنوان متفکر و اندیشمند مسلمان  ترسیم شده، جامعه اسلامی به‌عنوان چهارمین موقف از مواقف تمدن‌سازی، از اهمیت بالایی برخوردار است. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به‌عنوان متفکر مسلمان، تلقی خاصی از مفهوم جامعه اسلامی دارند. پرسش بنیادین پژوهش حاضر این است که مهم‌ترین مؤلفه‌های مبناییِ تأثیرگذار بر تلقی آیت‌الله خامنه‌ای از جامعه اسلامی کدام‌اند و نحوه این تأثیرگذاری چگونه است. برای فهم این تلقی خاص و نیز کشف جایگاه جامعه اسلامی در منظومه فکری ایشان، لازم است بنیادهای پیشینیِ جامعه اسلامی در نگاه ایشان فهم شود. روش نوشتار حاضر، توصیفی-تحلیلی است. فرضیه این نوشتار این است که مبانی پیشینیِ آیت‌الله خامنه‌ای (که ذیل عنوان کلی بنیادهای اندیشه اسلامی می‌توان از آن یاد کرد) تأثیر تعیین‌کننده‌ای بر تلقی و نوع نگاه ایشان به جامعه اسلامی دارد. یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد چهار مفهوم بنیادینِ «توحید»، «ولایت»، «هستی‌شناسی اسلامی» و «انسان‌شناسی اسلامی»، تأثیر خاصی بر مختصات و ترسیم جایگاه جامعه اسلامی در نگرش آیت‌الله خامنه‌ای دارند.